Экологиялық тәуекелге кіріспе

Курс туралы

Курс экологиялық мамандықтар бойынша оқитын студенттер, магистранттар, докторанттар үшін дайындалған. Бұл экологиялық тәуекелдерді бағалау мәселелеріне қызығушылық танытатын оқытушыларға, ғылыми қызметкерлерге және экологиялық мекемелердің қызметкерлеріне де пайдалы болуы мүмкін. Курста тәуекел туралы жалпы түсініктер баяндалған, тәуекелдердің түрлері мен оларды қабылдау критерийлері қарастырылған, тәуекелдерді бағалау үшін қоршаған орта мониторингін пайдалану туралы идеялар берілген, атмосфералық ауа, су және топырақ тәуекелдерін бағалаудың заманауи әдістері мен заңнамалық актілері баяндалған.

Курстың мақсаты: қалдықтарды орналастыру аумағында ауаның, судың және топырақтың экологиялық тәуекелін бағалаудың әртүрлі әдістерін қолдану.

"Экологиялық тәуекелдерге кіріспе" курсын өте отырып, сіз экологиялық тәуекелдерді бағалаудың негізгі тәсілдері мен әдістерін игересіз. Сегіз аптадан кейін сіз қалдықтарды орналастыру аумағында туындайтын тәуекелдерді бағалай аласыз. Тәуекел туралы ғылым өткен ғасырдың соңғы ширегінде қалыптасты және қазіргі уақытта жетекші болып табылады. Экологиялық тәуекелді бағалау-қоршаған ортаны қорғаудың басқару жүйесін жетілдіруде, сондай-ақ кәсіпорындарды жоспарлау және жобалау сатысында практикалық маңызы зор..

Құдіреттіліктер

Курсты аяқтағаннан кейін студенттер:

- экологиялық тәуекелдер саласындағы негізгі тенденциялар, әдістерді, қағидаларды, критерийлерді, қоршаған ортаның ластануы салдарынан болатын қауіпті бағалау тәсілдерін білу және түсінуді көрсету; - нормативтік құжаттар негізінде бақылау деректерін қолдана отырып, кәсіпорынның ауа, су, топырақ үшін қауіп-қатер деңгейін есептеу;

- аумақтардың радиоактивті қалдықтармен ластану қаупін стандарттау және бағалау;

- экологиялық қатерлерді азайту және азайту бойынша экологиялық шаралар мен ұсыныстар кешенін әзірлеу

Оқытудан күтілетін нәтижелер

Аталған "Экологиялық тәуекелдерге кіріспе" курсынан өтіп, Сіз экологиялық тәуекелдерді бағалаудың негізгі тәсілдері мен әдістерін меңгересіз. Сегіз аптадан кейін сіз қалдықтарды орналастыру аумағында туындайтын тәуекелдерді бағалай аласыз. Қалдықтарды басқару кезінде қандай қауіптер мен тәуекелдер пайда болады? Қоршаған орта үшін тәуекелді сандық анықтау әдісі қандай? Экологиялық тәуекелдің қандай деңгейлері қолайлы және қайсысы қолайсыз? Осы және басқа да көптеген сұрақтарға сіз курсты оқу кезінде жауап таба аласыз. Курстың басты ерекшелігі-нақты мысалдарға негізделген практикалық тапсырмалар. Сіздер үшін бейне-дәрістер, оқуға арналған мәтіндер мен практикалық тапсырмалар дайындалды.

Оқыту нәтижелеріне қол жеткізу индикаторлары

- ашық тестілеу;

- практикалық тапсырмалар;

- таңдалған тақырып бойынша топтық жобалау жұмысы

Пререквизиттер

Тыңдаушылардың қоршаған орта мен тұрақты даму экологиясының мониторингі бойынша базалық білімі болуы тиіс.

Постреквизиттер

Курс аяқталғаннан кейін тыңдаушылар: - экологиялық тәуекелдер саласындағы негізгі үрдістерді, тәуекелдерді қабылдау әдістерін, қағидаттарын, критерийлерін, қоршаған ортаның ластануынан туындайтын қауіптерді бағалау тәсілдерін білуі мен түсінуін көрсету; -нормативтік-құқықтық құжаттар негізінде мониторингтік деректерді пайдалана отырып, кәсіпорынның ауаға, суға, топыраққа жасайтын тәуекел деңгейін есептеу; - аумақтардың радиоактивті қалдықтармен ластану тәуекелін нормалау және бағалау; - экологиялық тәуекелдерді төмендету және азайту үшін табиғатты қорғау іс-шаралары мен ұсынымдар кешенін әзірлеу

Ақпараттық ресурстар

1 Bashkin V.N. Ekologicheskiye riski. Raschet, upravleniye, strakhovaniye. - M.: Vysshaya shkola, 2007. – 360s.

2 Vasilenko O.I. Radiatsionnaya ekologiya – M.: Meditsina, 2004.– 216.

3 Golub and E. Strukova, “Evaluation and Identification of Priority Air Pollutants for Environmental Management on the Basis of Risk Analysis in Russia,” Journal of Toxi- cology and Environmental Health, Part A, Vol. 71, No. 1, 2008, pp. 86-91

4 Gubanov L.N., Zvereva A.YU., Zvereva V.I. Vliyaniye poligonnogo deponirovaniya tverdykh bytovykh otkhodov na sostoyaniye podzemnykh i poverkhnostnykh vod. Fundamental'nyye issledovaniya. – 2014. – № 9 (chast' 2) – s. 329-332

5 Kas'yanenko A.A. Sovremennyye metody otsenki riskov v ekologii. - M.: Rossiyskiy universitet druzhby narodov, 2008. – 271s.

6 Kenessariyev U.I., Brody M., Golub A., Dosmukhametov A.T., Amrin M.K., Erzhanova A.E., et al. Cost of Air pollution in Kazakhstan: Human Health Risk Assessment. JEP. 2013 (4): 869-876.

7 Kravtsova M.V., Vasil'yev A.V., Volkov D.A., Bashkirov YU.YU. Otsenka ekologicheskikh riskov v protsesse utilizatsii tverdykh bytovykh otkhodov. Izvestiya Samarskogo nauchnogo tsentra Rossiyskoy akademii nauk. – 2014 - t. 16, №1(7) – s. 1849 – 1857

8 Muzalevskiy A.A., Karlin L.N. Ekologicheskiye riski: teoriya i praktika. – SPb.: RGGMU, VVM. 2011. – 448s.

9 Osipova N.A., Matveyenko I.A. Ecological risk assessment. Tomsk. TPU 2011. – 95 s.

10 Strukova, A. Golub and A. Markandya, “Air Pollution Costs in Ukraine,” FondazioneEni Enrico Mattei, Nota Di Lavoro, Milano, 2006, p. 120.

Осы ЖАОК бойынша оқуға болатын жіктеуіш бойынша дайындықтың ықтимал бағыттары

5B060800-Экология

5B073100-Тіршілік қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау

Жиі қойылатын сұрақтар

Курста оқу қанша тұрады?

- Курсқа тіркелу және оқыту тегін

Курстың соңында қандай құжат беріледі?

- Курс аяқталған соң сертификат беріледі

Курс құрылымы

Курсты жасаушылар

Какабаев Ануарбек Аязбайұлы

Биология ғылымдарының кандидаты, Ш. Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университетінің қауымдастырылған профессоры. Дарынды жас ғалымдарға арналған мемлекеттік ғылыми стипендияның лауреаты. Университеттің Tempus IV және Erasmus + жобаларының үйлестірушісі болып табылады. "ЖОО үздік оқытушысы 2014" атағының иегері. 2013-2014 ж.ж Erasmus Mundus e-ASTANA 2011 бағдарламасы аясында Басков елінің университетінде (Испания) ғылыми тағылымдамадан өтті. Ағылшын (В2), неміс (А2) және испан (А2) тілдерін меңгерген. Ғылыми журналдарда және халықаралық ғылыми конференцияларда 70-тен астам жарияланымдары бар. E-mail – anuarka@mail.ru

Курманбаева Айгуль Сапарбекқызы

Биология ғылымдарының кандидаты, Ш. Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университетінің қауымдастырылған профессоры. Президенттік халықаралық Болашақ бағдарламасының стипендиаты. "Economics and national economy management" және "Theory and methods of education and training"мамандықтары (Білім беру салалары мен деңгейлері бойынша оқыту мен тәрбиелеудің теориясы мен әдістемесі). бойынша Брунель университетінде (Лондон, Ұлыбритания) екі айлық ғылыми тағылымдамадан өтті. Қазақ және орыс тілдерін еркін меңгерген. IELTS халықаралық ағылшын тест жүйесі бойынша ағылшын тілін меңгеру деңгейі 5.0 балды құрайды. Ғылыми журналдарда және халықаралық ғылыми конференцияларда, соның ішінде ҚР БҒМ Білім және ғылым саласындағы бақылау комитеті ұсынған басылымдарда 100-ден астам жарияланымдары бар. Ш. Уәлиханов атындағы КМУ дамытудағы ерекше еңбегі үшін «Көкшетау мемлекеті университеті - ардагері» және «Айрысша еңбегі үшін» мерейтойлық медалімен марапатталған. E-mail – aygul6868@mail.ru

Динкелакер Наталья Владмировна

Санкт-Петербург ақпараттық технологиялар, механика және оптика ұлттық зерттеу университетінің экологиялық мониторинг зертханасының меңгерушісі (Санкт-Петербург қ., Ресей). Мамандығы: биология; Квалификациясы: биолог-микробиолог. Ғылыми журналдарда және халықаралық ғылыми конференцияларда 50-тен астам жарияланымдары бар. Ғылыми зерттеу саласы: қоршаған ортаның экологиялық жағдайын бақылау және талдау; полигон әсер еткен экожүйелердің құрамындағы ауыр металдардың құрамын зерттеу; албырт және сигалық балықтардың ішкі органдарында ауыр металдар мен мұнай өнімдерінің жиналуын зерттеу. E-mail – nvdinkelaker@mail.ru

Disclaimer: "This project has been funded with the support of the European Commission. This publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein".